Kijkdoosie

Het fenomeen van de kijkdoos dringt zich op als ik aan scenariobouw denk. Toekomstdenken door op verhalende wijze vier imaginaire toekomsten te bedenken. Mede op basis van feiten en cijfers. Geen science-fiction dus. Bij de BNA maakten we er vier voor de branche als geheel, én vier voor architectenbureaus. Kernboodschap; als je succesvol wilt zijn moet je nú werken aan technologische ontwikkeling. Die gaat goeddeels bepalen hoe je werkt, hoe je samenwerkt, en wat opdrachtgevers en ook gebruikers verwachten. We lieten er vier heuse ‘2 voor 12’- filmpjes bij maken, door studenten. Op je toekomst kun je maar beter voorbereid zijn.

Weinig tijd

Het gekke is dat we veel waardering ontmoeten voor de scenario’s en tegelijkertijd horen dat er weinig tijd is om over de implicaties van de gevolgen van big data, artificiële intelligentie, robotisering etc. na te denken. Het is eenzelfde paradox als die met kwaliteit: eerst is er geen geld om kwaliteit te bouwen; nu is er geen tijd om kwaliteit te bouwen. Het gaat nu om tekorten en kwantiteit. Kwalitijd bestaat niet. Al wordt er veel beweerd. Bij tal van marktpartijen smelt een boterberg op het hoofd. Het gaat vooral om veel en nieuw-nieuw-nieuw.

Oude mores op de schop

Onze scenario’s tonen niet alleen ouderwets aan dat er met kwaliteit gebouwd moet worden, maar ook dat er ándere kwaliteit moet komen, om toekomstbestendig te bouwen. En dat er veel van de oude mores op de schop moet. Dat lijkt in de wereld van ‘bouwen, bouwen, bouwen’ aan dovemansoren gericht. De klant is iemand die blij moet zijn met een huis. Het zijn eigenlijk opvattingen uit de tijd van het kijkdoosie. Knippen en plakken aan de toekomst, terwijl bouwen voor de toekomst forse stappen in circulair, technologisch en klantgedreven denken en doen vraagt. Als de markt dit moet oplossen zal het ten koste gaan van veel markt. Eén van de BNA-scenario’s heet dan ook Trojan Horse. Op uw computer kunt u merken wat een ‘trojan horse’ betekent. Als we geen tempo maken wordt de bouw door andere partijen – smart, agile, techno, etc. – ingehaald. Hoe goed de markt nu ook is of lijkt.