Sidekick bij Gesprekstafel Religieus Erfgoed

De kerk en ik: in mijn leven nu bien étonnés de se trouver ensemble. Maar gezien mijn achtergrond vanuit erfgoed (‘mijn’ project Belvedere/OCenW) en architectuur (BNA) niet helemaal verrassend dat de Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed (RCE) mij uitnodigde als ’tafelheer’.

Ik schoof op 2 december jl. aan bij de eerste uitzending van Kerk van alle Kanten over de toekomst en het (her}gebruik van religieus Erfgoed in Nederland. Een transformatie die ooit begon  met Paradiso: van religieuze naar poptempel.

Ruwweg 7000 gebedshuizen, vaak architectonische hoogstandjes en in ieder geval gebouwen/plekken met betekenis en identiteit, staan onder druk om van gebruik te wisselen. De door de RCE georganiseerde uitzending ‘Kerk van alle Kanten’ was tevens de boekpresentatie van een monumentaal voorbeeldenboek ‘Kerkgebouwen 88 inspirerende voorbeelden van nieuw gebruik’. Frank Strolenberg was hiervan de grote inspirator.

Zoals ik al zei: de kerk en ik zijn bien étonnés. Ik ben bepaald geen gelovige. Maar wel een gelovige in de waarde en betekenis van cultureel erfgoed, al zal ik als Belvederiaan altijd pleiten voor ‘behoud door ontwikkeling’. Die formule past ook hier weer perfect. Waar sommige gebedshuizen juist gebaat zijn bij fijnzinnig conserveren, schuilt bij veel erfgoed de kracht juist in de ontwikkeling, het koppelen aan nieuwe rollen, betekenis en functies. Al valt dat veel gelovigen moeilijk: vanuit overtuiging en/of behoudzucht, maar ook vanuit veiligheid en andere menselijke eigenschappen.

In de online uitzending spraken we onder leiding van Marlies Claasen met diverse deskundigen over dit voor sommigen gevoelige transformatieproces. Wat is de opgave? Wat is een goed voorbeeld? en Hoe kunnen we dit verder aanpakken?

In de uitzending spraken we met o.a. Bert Dirrix van DiederenDirrix architecten over het fraaie DomusDela project in Eindhoven. Deze Publiekswinnaar van Beste Gebouw van het Jaar 2020 betreft het omkatten van een Franciscaner complex in het oudste stukje Lichtstad naar een multifunctioneel complex. Daarmee is op een prachtige manier de transformatie van sacrale ruimte naar profane ruimte vormgegeven.

Veel discussie gaat over de gevoeligheid die in religieuze kring wordt gevoeld: hún gebouwen worden bieb, of supermarkt, dan wel – worst case – poptempel? Het blijkt toch vaak wel te lukken met de transformatie. Nederland heeft zelfs enige reputatie opgebouwd. Dat blijkt uit het gepresenteerde dikke inspiratieboek ‘Kerkgebouwen’ met de 88 voorbeelden. Daaruit blijkt behalve de complexiteit toch ook dat met het betrekken van verschillende groepen ‘stakeholders’ veel mogelijk is. Juist ook het goede opdrachtgeverschap (Dela, de Franciscaner monniken!), de kennis en het vakmanschap van o.a. de architecten en bouwers veel mogelijk.

Kijk hier de uitzending terug, of schaf het boek aan via de RCE. Het gaat lukken met gebedshuizen, als we er maar in geloven!

https://channel.royalcast.com/cultureelerfgoed/#!/cultureelerfgoed/20201202_1

Labels:, , , ,