Reset Your Mind; BNA Architectendag

Op 2 november jl. organiseerde de BNA de conferentie “Reset your Mind’ in het fascinerende industrieel erfgoed van de Prodentfabrieken te Amersfoort. Het programma stond bol van de technologische en duurzame ontwikkeling in relatie tot de meerwaarde van de architect. Als dagvoorzitter/moderator mocht ik het programma leiden, de keynotes interviewen en de wrap-up verzorgen. Mijn korte impressie…

De zaal luistert ademloos naar Jelle Feringa (ODICO/AECTUAL) die de kracht van robotisering laat zien. Niet als gadget en hippe trend, maar verbindend naar zowel het verleden (Brunelleschi!) als de toekomst van het vak. De zichzelf ‘theoretische practicant’ noemende Feringa toont de mogelijkheden van materialisatie met programmeren en produceren, gebruikmakend van afgedankte auto-industrie robots. Daar ontstaat ook een nieuw taal die historische paradoxen als tussen kwaliteit en kwantiteit lijkt te overbruggen. Zo komt   ‘the least for the fewest, for the most’ (Eames) alsnog binnen handbereik. De spectaculaire plaatjes uit Carrara 3D-gevormd marmer en elders doen de rest. Deze architect, intellectueel en ondernemer is de ‘metroman’ onder de architecten: hij is alles tegelijk. En doet het ook nog. Zijn blijde boodschap: Nederland doet mee in de voorhoede.

“THE LEAST FOR THE FEWEST FOR THE MOST” 

Nog maar net bekomen van Feringa dendert de dynamiek van Duncan Baker Brown over het podium. Deze architect en activist uit de buurt van Brighton strooit de noodzaak van circulair met veel swung over het publiek uit. Een wandelend manifest. Met dito plaatjes. Veel duurzaam ontwerp noemt hij ‘a waste of time’. Het is iets slechts minder vaak doen, maar in ieder geval niet doordacht verbeteren. En zo leert de volle zaal dat we snelle stappen van recycling, via re-use en reduce naar een werkelijke gesloten cirkel moeten maken. We verbruiken nu drie planeten in plaats van één. En ‘urban mining’ is het nieuwe verdienmodel. Ondanks kritische noties noemt hij Thomas Rau en Kraaijvangers’ stadskantoor Venlo als lichtende voorbeelden van circulair bouwen. “The Dutch are doing it!’ leidt tot enkele verbaasde gezichten. Nederland loopt voorop, volgens Baker Brown. Echt waar.

“NEDERLAND LOOPT VOOROP”

Daarna begint voor veel deelnemers een fascinerende roller coaster langs het Nieuwe Normaal van duurzaam maal technologie. Zoals:

– het ‘geïnformeerd ontwerpen’ van Gijs Joossen dat tot aantoonbare meerwaarde voor de architect leidt, en;

– Pim van Wylick die parametisch ontwerpen als een soort ‘role shift’ ziet voor architectenbureaus, en het ‘domme werk’ graag aan de computer laat, naar

– de one-stop shop van Hedwig Heinsman (DUS/AECTUAL) voor designproducten, zodat de productarchitect opstaat, met bijvoorbeeld

– Dingeman Deijs’ Fundahuis dat illustreert hoe big data als ontwerpfactor gaan werken, met

– natuurlijk de human factor van bijvoorbeeld de initiatiefrijke ‘woonpioniers’ van Daniel Venneman, die menselijk ontwerp op maat willen; zelf doen én duurzaam, net als;

– Cecile van Oppen (Copper 8) die met een simpel spel aantoont dat circulair nog niet tussen de oren zit, zeker als je het alleen denkt te kunnen, al;

– gelooft Wouter Valkenier dat bescheidenheid de nieuwe luxe is en social design een kans, als je cocreatie begrijpt, terwijl;

“SOFTWARE WILL EAT THE WORLD”

– de impact van technologie juist door Mark van der Net (OS City) onder de noemer ‘software will eat the world’ wordt benaderd, met precies digitalisering als kans voor bottom up stedelijke ontwikkeling, terwijl

– Maarten Gielen (Rotor Deconstruction) voor een verbouwereerd publiek laat zien hoe niet bouw, maar afbraak online business kan worden, en dat ook gewoon doet, net als

– Mendel Robbers (Schipper Bosch) die als ontwikkelaar brood ziet in ‘space as a service’ met meerwaarde voor de lange termijn en zorgt voor de omgeving alsof het voor je eigen familie is.

“DIT IS NIET VOOR ONS….MAAR HET IS WEL DE TOEKOMST”

Als bij de afsluiting het glas op de 175-jarige BNA wordt geheven, de rijkdom van de toekomst passeert is er zelfs iets van knisperende opwinding voelbaar. Vanuit de puur instrumentele opvatting van technologie en ontwerp zie je de contouren van een andere verbinding ontstaan, een meer responsieve, interactieve beoefening van ‘het vak’ in een oneindig lijkend universum van mogelijkheden.

Buiten stonden twee oudere architecten een sigaretje te roken. ‘Dit is niet voor ons’, zei er één. ‘maar het is wel de toekomst’, zei de ander, na een denkpauze. Een leven lang leren zal voor alle architecten blijven gelden. De BNA zelf niet uitgezonderd.

(gepubliceerd op BNA website, november 2017))

Labels:, , , ,